زخم فشاری که گاهی زخم بستر نیز نامیده می شود، در پوست و بافت های زیرپوستی بر اثر فشار مداوم و طولانی مدت بر روی پوست ایجاد می شود. درمان زخم های فشاری معمولا دشوار است و مهم ترین قسمت مدیریت این زخم ها پیشگیری از وقوع آن هاست. در صورت بروز زخم فشاری پزشک ابتدا زخم را معاینه کرده و تشخیص می دهد زخم چه میزان پیشرفت داشته است. سپس فرایند درمان را آغاز می کند. در ادامه این مقاله با فرایند تشخیص و درمان زخم فشاری به شکل کاملا کابردی آشنا می شوید.
تشخیص زخم فشاری
ارزیابی پوست شما جهت بررسی علائم زخم های فشاری برای تشخیص این نوع زخم بسیار مهم است. پزشک ابتدا به بررسی کامل زخم پرداخته و مرحله به مرحله زخم فشاری یا زخم بستر را معاینه می کند. مرحله بعدی معاینه زخم، به تعیین بهترین روش برای درمان زخم کمک می کند. ممکن است یک آزمایش خون برای ارزیابی سلامت عمومی شما نیز انجام شود. پس از معاینه توسط پزشک تشخیص نهایی زخم فشاری به دو روش اصلی زیر انجام می شود:
1- تشخیص با اسکنرهای SEM
یک روش تشخیصی جدید برای تشخیص زخم فشار از اسکنرهای SEM استفاده می شود که روشی پیشرفته در تشخیص زخم فشاری است. اسکنر SEM یک ابزار دستی قابل حمل است که می تواند پیش از ایجاد زخم فشاری آن را تشخیص دهد. با استفاده از اسکنرهای SEM ، تشخیص زودرس زخم فشاری 3 تا 10 روز قبل از ایجاد علائم قابل مشاهده است.
با توجه به محدودیتهای ابزارهای موجود برای تشخیص و پیشگیری از زخم فشاری، این اسکنر می تواند یک ابزار مناسب برای کمک به پزشک زخم باشد. در روشهای معمول بررسی خطر بروز زخم فشاری بیشتر بر مشاهدات درمانگران زخم و ظاهر فعلی پوست تاکید می گردد و این در حالی است که ظاهر زخم معمولا در مراحلی که زخم در حال شکل گیری است و تا حدودی آسیب ایجاد شده است تغیرات قابل ملاحظه دارد. اما دستگاه اسنکر پوستی SEM با بررسی میزان رطوبت لایه های پوست (اپی درم) به تشخیص احتمال ایجاد زخم کمک می کند.
2- آزمایش و چکاپ خون
معمولا یک آزمایش خون برای تعیین میزان عفونت زخم از شما گرفته می شود. در صورت بروز علائم مسمومیت شدید خون مانند تب، افزایش تعداد گلبول های سفید، تعریق و دلهره، کشت خون نیز ممکن است جهت تکمیل آزمایش انجام شود.
ارزیابی زخم های فشاری
پس از تشخیص زخم توسط پزشک، موارد زیر برای شما بررسی می شود:
- علت زخم که ممکن است بر اثر بیماری هایی مانند دیابت، کم خونی، بیماری کلیوی و .... تشخیص داده شود.
- ارزیابی محل زخم و کلیه نقاط تحت فشار
- بررسی و ارزیابی ابعاد زخم
درمان زخم های فشاری
درمان زخم های فشاری شامل کاهش فشار بر روی پوست آسیب دیده، مراقبت از زخم، کنترل درد، پیشگیری از عفونت و حفظ مواد غذایی مناسب بافت های سطحی بدن است.
توجه به این نکته که مراقبت و درمان زخم های فشاری معمولا در چند مرحله اتفاق می افتد می تواند بسیار به شما در درمان و مراقبت از زخم فشاری کمک کند. مراحل درمان این نوع زخم به شرح زیر هستند:
1- انتخاب کلینیک درمان زخم و تیم متخصص
برای شروع درمان زخم فشاری نیاز به انتخاب به یک تیم درمانی حرفه ای است. اعضای تیم درمانی و مراقبت از شما شامل:
1- پزشک مراقبت های اولیه که بر برنامه درمانی نظارت دارد.
2- پزشک یا پرستار متخصص در مراقبت از زخم
3- پرستاران یا دستیاران پزشکی که برای مدیریت زخم، مراقبت ها و آموزش های لازم را ارائه می دهند.
4- فیزیوتراپی که در بهبود تحرک کمک می کند.
5- متخصص تغذیه که نیازهای غذایی بیمار را تحت نظارت دارد و رژیم غذایی مناسب را ارائه می دهد.
6- پزشک متخصص پوست برای معاینه پوست
2- کاهش فشار
برای درمان زخم بستر، فشار و اصطکاک ناشی از آن را کاهش دهید. برای کاهش فشار سعی کنید دائما موقعیت محل تحت فشار را تغییر دهید. تغییر مکان بستگی به شرایط بیمار دارد. اگر از صندلی چرخ دار استفاده می کنید، سعی کنید وزن خود را هر 15 دقیقه یک بار بر روی صندلی جابه جا کنید و اگر در رختخواب هستید، هر دو ساعت یک بار موقعیت خود را عوض کنید.
بهتر است برای کاهش فشار بر زخم در بستر از تختخواب و کوسن های مخصوص استفاده کنید که به شما در نشستن یا دراز کشیدن کمک کرده تا از پوست آسیب پذیر شما محافظت کند.
3- تمیزکردن و پانسمان زخم
مراقبت از زخم های فشاری بستگی به میزان عمق زخم دارد. به طور کلی تمیز کردن و پانسمان زخم شامل موراد زیر است.
- تمیز کردن: اگر پوست آسیب دیده شکسته نشده است، آن را با پاک کننده ملایم بشویید و سپس خشک کنید. زخم های باز را با محلول آب شور تمیز کنید.
- قرار دادن بانداژ: باند با مرطوب نگه داشتن زخم باعث بهبودی می شود. این روش باعث پیشگیری از عفونت شده و پوست اطراف زخم را خشک نگه می دارد.
4- از بین بردن بافت آسیب دیده
برای بهبودی سریع، زخم فشاری باید از بافت آسیب دیده، مرده یا آلوده پاک سازی شود. برای برداشتن این بافت از روش هایی مانند شستشوی آرام زخم با آب یا قطع کردن بافت آسیب دیده استفاده کنید.
5- عمل جراحی
اگر میزان فشار زیاد است و بهبود نمی یابد، ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. قطعا تشخیص این مورد بر عهده پزشک متخصص زخم است و باید در یک کلینیک زخم و مرکز درمانی مجهز انجام شود.
6- سایر روش های درمانی
روش های درمانی دیگر مانند استفاده از داروهای کنترل درد یا داروهای موضعی درد در حین مراقبت از زخم ممکن است مفید باشد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و تغذیه مناسب نیز باعث بهبود زخم می شود. همچنین استفاده از روشی به نام وکیوم تراپی یا درمان فشار منفی که دستگاهی است که با استفاده از مکش زخم را تمیز کرده به درمان زخم فشاری کمک می کند.
نتیجه بحث
بهتر است در صورت بروز هرگونه علائم زخم فشاری برای تشخیص و درمان آن اقدام کنید. اگر زخم بستر به موقع تشخیص و درمان نشود موجب ورود عفونت به خون و در نتیجه فوت بیمار می شود. با مراقبت صحیح پرستاری و درمانی می توان ریسک بروز زخم های فشاری را به حداقل برسانید. در کلینیک تخصصی سلامت و دیابت کوروش ارائه خدمات و مراقبت های مربوط به زخم فشاری توسط تیم درمانی ماهر انجام می شود و این تیم تخصصی در تمامی مراحل مختلف بهبود زخم در کنار شما هستند. اگر در این زمینه نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید همین حالا با پر کردن فرم مشاوره موجود در سایت، از مشاوره تخصصی کارشناسان ما در مورد تشخیص و درمان زخم بستر بهره ببرید.
