در حال حاضر یکی از شایع ترین بیماری های متابولیک در تمام جوامع بشر بیماری دیابت است و متاسفانه روز به روز سن افراد مبتلا به دیابت در حال کاهش است. به همین دلیل یکی از دغدغه های ذهنی والدین در ارتباط با این مسئله مربوط می شود به اینکه آیا دیابت ارثی از پدر و مادر به کودک می رسد و آیا ژنتیک در ابتلا به دیابت نقش دارد؟ در این مقاله با پزشکان کلینیک سلامت و دیابت کوروش همراه شوید تا پاسخ این سوال را دریابید.

بیشتر بدانید : چگونه با دیابت نوع 1 زندگی کنیم؟ درمان دیابت نوع 1

چه عواملی بر ابتلا به دیابت تاثیر گذار است؟

به طور کلی دو عامل اصلی برای ابتلا به دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2  وجود دارد که عبارتند از : عوامل ژنتیکی که همان دیابت ارثی از پدر و مادر به فرزند آن هاست و دیگری عوامل اکتسابی (محیطی) می باشد.

حقیقت این است که نمی توان نقش هیچ کدام از این دو عامل را در ابتلا به دیابت پر رنگ تر دانست و نمی توان گفت کدامیک از این دو عامل در مبتلا نمودن فرد به دیابت موثرتر است؛ تحقیقاتی نیز در این زمینه انجام شده است که نشان می دهد دیابت ارثی از پدر و مادر ، و دیابت اکتسابی هیچ یک تاثیر بیشتری در ابتلا به دیابت ندارد.

این تحقیقات روی دوقلوهای همسان انجام شده است و نتایج به دست آمده وقتی یکی از دوقلو ها به دیابت مبتلا می شود، لزوما دیگری نیز به دیابت مبتلا نشده است؛ که این نشان دهنده ی این واقعیت است که تنها ژنتیک در ابتلا به دیابت نوع 1 و 2 دخیل نیست و عوامل محیطی نیز تاثیرگذار می باشد.

با این وجود در ادامه نقش هر دو عامل را در ابتلا به دیابت مورد بررسی قرار داده ایم. همچنان با ما همراه باشید.

دیابت ارثی از پدر و مادر : تاثیر ژنتیک بر ابتلا به دیابت نوع 1

در پاسخ به این سوال که ژنتیک چگونه می تواند فرزندان والدین دیابتی را مبتلا به دیابت نوع 1 نماید، باید بگوئیم که ژن های مربوط به دیابت نوع 1 باید از هر والد، یعنی هم پدر و هم مادر به کودک به ارث برسد تا فرزند را به دیابت نوع 1 مبتلا کند.

سایر عوامل محیطی که منجر به ابتلا به دیابت نوع 1 می شود عبارتند از :

• شروع تغذیه تکمیلی زودهنگام کودک
• اب و هوای سرد
• برخی از ویروس ها

این ها از مهم ترین عوامل اکتسابی هستند که می تواند باعث مبتلا شدن فرزند شما به دیابت شود.

دیابت ارثی از پدر و مادر : تاثیر ژنتیک بر ابتلا به دیابت نوع 2

در بررسی های انجام شده، نتایج حاکی از این است که تاثیر ژنتیک بر ابتلا به دیابت نوع 2 بیشتر است. یعنی در میان دو قلو های همسان احتمال مبتلا شدن هر دوی آن ها به دیابت نوع 2 به دلیل ژنتیک بین 70 تا 90 درصد می باشد.

بنابراین چنانچه در یک خانواده والدین به دیابت نوع 2 مبتلا شوند، احتمال اینکه فرزندان آنها نیز به دیابت مبتلا بشوند زیاد است و لازم است که افراد دیگر خانواده به طور مرتب سالانه چکاپ شوند.

عوامل محیطی تاثیرگذار بر دیابت نوع 2 عبارتند از :

• کم تحرکی
• سابقه دیابت بارداری
• رژیم غذایی نادرست
• مصرف زیاد چربی ها و مصرف فیبر کم
• چاقی و اضافه وزن
• این ها از مهم ترین عواملی است که می تواند فرد را مبتلا به دیابت نوع 2 نماید.

بنابراین، دو عامل اصلی وجود دارد که فرد را به دیابت نوع 1 یا دیابت نوع 2 مبتلا خواهد کرد؛ این دو عامل عبارتند از : دیابت ارثی از پدر و مادر ، و دیابت ناشی از عوامل محیطی.

کلام پایانی

با توجه به مطالبی که گفته شد، هر دو عامل ژنتیک و محیط می تواند در ابتلا به دیابت نقش داشته باشد. اما ژنتیک در مبتلا نمودن فرد به دیابت نوع 2 نقش پر رنگ تری دارد.

اما به طور کلی از آنجا که هیچ قطعیتی در مورد هر کدام از این دو عامل وجود ندارد، توصیه به پیشگیری می شود و بهتر است که قبل از اینکه به دیابت یا مرض قند مبتلا شوید، حتما نکات مربوط به پیشگیری از آن را رعایت نمائید.؛ تغییر سبک زندگی و توجه به تغذیه صحیح و سالم دو فاکتور مهم برای پیشگیری از ابتلا به دیابت است.