کم خونی یا آنمی (Anemia) وضعیتی است که در آن میزان سلول ‌های قرمز خون (اریتروسیت‌ ها) یا ماده هموگلوبین که اکسیژن را به اندام‌ ها منتقل می‌کند، به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد که ممکن است به دلیل کمبود مواد مغذی مهم مانند آهن، ویتامین B12، فولات (اسید فولیک) یا به علت عوامل دیگری مانند خونریزی یا مشکلات در تولید گلبول ‌های قرمز خون رخ دهد.  درمان کم خونی بسته به علت اصلی آن به چند روش امکان پذیر است. پزشک معالج شما می‌تواند با تشخیص دقیق علت کم خونی، روش‌ مناسبی را برای شما در نظر بگیرد. در این مقاله تا انتها با پزشکان کلینیک سلامت و دیابت کوروش همراه شوید تا با بهترین راه های درمان کم خونی آشنا شوید.

اهمیت درمان کم خونی چیست؟ چرا کم خونی را درمان کنیم؟

درمان کم خونی از این جهت اهمیت دارد که می‌تواند تأثیرات منفی جدی بر سلامت فرد و کیفیت زندگی داشته باشد. در ادامه، برخی از مهم ترین دلایل درمان کم خونی را بررسی می‌کنیم!

افزایش سطح انرژی

کم خونی می‌تواند باعث احساس خستگی، ضعف و کاهش سطح انرژی شود. با درمان کم خونی و افزایش سطح هموگلوبین (ماده مسئول حمل اکسیژن در خون)، سطح انرژی بدن افزایش می‌یابد و احساس خستگی کاهش می‌ یابد.

بهبود عملکرد شناختی

کم خونی می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد شناختی و تمرکز فرد داشته باشد. با درمان کم خونی، جریان خون مغز به حالت نرمال بر می گردد و اکسیژن مورد نیاز مغز تأمین می‌شود که می‌تواند بهبود عملکرد شناختی و تمرکز را به همراه داشته باشد.

بهبود عملکرد قلب و عروق

کم خونی می‌تواند بار قلب را افزایش دهد و باعث کاهش عملکرد قلبی شود. با درمان کم خونی، حمل اکسیژن به اندام ‌ها و بافت ‌ها بهبود می‌یابد و عملکرد قلب و عروق بهبود می‌یابد.

افزایش قدرت ایمنی

کم خونی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و فرد را در برابر عفونت ‌ها و بیماری ‌ها آسیب‌پذیرتر کند. با درمان کم خونی و افزایش تعداد گلبول ‌های سفید خون، سیستم ایمنی بدن تقویت می‌شود و مقاومت بدن در برابر عفونت ‌ها افزایش می‌یابد.

بهبود کیفیت زندگی

از طریق درمان کم خونی و بهبود سطح هموگلوبین خون، فرد می‌توانید از کیفیت زندگی بهتری برخوردار شود؛ به این دلیل که خستگی و ضعف کاهش می‌یابد، سطح انرژی افزایش می‌یابد و عملکرد شناختی و جسمانی بدن بهبود می‌یابد.

بنابراین با مشاهده علائمی نظیر خستگی، ضعف، احساس خواب آلودگی، تنگی نفس، سردرد، خشکی پوست و لب ها، تاری دید، عدم تمرکز و ضعف سیستم ایمنی، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا فرایند تشخیص و درمان کم خونی برای شما هر چه سریع تر آغاز شود.

درمان کم خونی : کم خونی چگونه درمان می شود؟

درمان کم خونی به نوع، علت و شدت بیماری بستگی دارد. روش های درمان ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی یا استفاده از مکمل ها، داروها، یا روش جراحی برای جبران میزان خون از دست رفته بیمار باشد.

اهداف درمان کم خونی چیست؟

یکی از اهداف درمان کم خونی ، افزایش میزان اکسیژنی است که خون می تواند حمل کند. این کار با افزایش تعداد گلبول های قرمز و/یا سطح هموگلوبین خون انجام می شود. (هموگلوبین پروتئین غنی از آهن در گلبول های قرمز است که اکسیژن را به بدن می رساند.). هدف دیگر از درمان کم خونی ، تشخیص علت زمینه ای کم خونی است.

آشنایی با بهترین روش های درمان کم خونی

همانطور که گفتیم، درمان کم خونی با توجه به علت و شدت کم خونی به روش های مختلفی امکان پذیر است. در این بخش از مقاله برخی از بهترین و موثرترین راه های درمان کم خونی را معرفی کرده ایم. لطفا همچنان همراه ما باشید.

تغییر در مصرف مواد غذایی و استفاده از مکمل ها

سطوح پایین ویتامین ها یا آهن در بدن می تواند علت برخی از انواع کم خونی باشد. این سطوح پایین ممکن است نتیجه یک رژیم غذایی نامناسب، بیماری یا شرایط خاص فرد باشد.

برای بالا بردن سطح ویتامین یا آهن در بدن، پزشک ممکن است از فرد بخواهد رژیم غذایی خود را تغییر دهید یا مکمل های ویتامین یا آهن مصرف کنید. مکمل های ویتامینی رایج عبارتند از ویتامین B12 و اسید فولیک (فولات). گاهی اوقات ویتامین C نیز برای کمک به جذب آهن در بدن تجویز می شود.

 

اهن

بدن ما برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. میزان آهن مورد نیاز هر فرد به راحتی می تواند از طریق مصرف انواع گوشت ‌جذب بدن او شود، تا از طریق مصرف سبزیجات یا سایر غذاها. برای درمان کم خونی، پزشک ممکن است مصرف بیشتر گوشت، به ویژه گوشت قرمز (مانند گوشت گاو یا جگر) و همچنین مرغ، بوقلمون، و ماهی را پیشنهاد دهد.

غذاهای غیر گوشتی که منابع خوبی از آهن هستند عبارتند از:

• اسفناج و سایر سبزیجات با برگ سبز تیره
• نخود فرنگی؛ عدس؛ لوبیا سفید و قرمز ؛ سویا؛ نخود
• میوه های خشک شده مانند آلو، کشمش و زردآلو
• آب آلو
• غلات و نان غنی شده با آهن

توصیه می شود به برچسب تغذیه ای روی مواد غذایی بسته بندی شده توجه داشته باشید تا متوجه شوید این اقلام حاوی چه مقدار آهن می باشد.

آهن نیز به عنوان مکمل در بازار موجود است و معمولاً با مولتی ویتامین ها و سایر مواد معدنی ترکیب شده که به جذب آهن در بدن کمک می کند.

ناگفته نماند که مقادیر زیاد آهن در بدن می تواند مضر باشد، بنابراین مکمل های آهن را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید.

ویتامین B12

آیا می دانید سطوح پایین ویتامین B12 می تواند منجر به کم خونی از نوع خطرناک شود؟ این نوع کم خونی اغلب با مکمل های ویتامین B12 درمان می شود.

منابع غذایی غنی از ویتامین B12 عبارتند از :

• غلات صبحانه که به آن ها ویتامین B12 اضافه شده است
• گوشت هایی مانند گوشت گاو، جگر، مرغ و ماهی
• تخم مرغ و محصولات لبنی (مانند شیر، ماست و پنیر)
• غذاهای غنی شده با ویتامین B12، مانند نوشیدنی های حاوی سویا و برگرهای گیاهی

اسید فولیک

اسید فولیک (فولات) نوعی ویتامین B است که در مواد غذایی یافت می شود. بدن ما برای ساخت و حفظ سلول های جدید به اسید فولیک نیاز دارد. مصرف اسید فولیک نیز برای زنان باردار بسیار توصیه می شود؛ چرا که به آنه ا کمک می کند تا دچار کم خونی نشوند و این باعث رشد سالم جنین می شود.

منابع غنی از اسید فولیک عبارتند از :

• نان، ماکارونی و برنج غنی شده با اسید فولیک
• اسفناج و سایر سبزیجات با برگ سبز تیره
• لوبیا چشم بلبلی و لوبیا خشک
• جگر گاو
• تخم مرغ
• موز، پرتقال، آب میوه ها

ویتامین سی

ویتامین C به جذب آهن در بدن کمک می کند. منابع خوب ویتامین C سبزیجات و میوه ها به ویژه مرکبات هستند. مرکبات شامل پرتقال، گریپ فروت، نارنگی و میوه های مشابه است. میوه ها، سبزیجات و آب میوه های تازه و یخ زده معمولاً ویتامین C بیشتری نسبت به کنسروها دارند.

توجه داشته باشید! اگر داروی خاصی مصرف می کنید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید که آیا مجاز به مصرف گریپ فروت هستید یا نه؟! این میوه می تواند بر عملکرد برخی از انواع داروها تأثیر بگذارد.

سایر میوه های غنی از ویتامین C عبارتند از کیوی، توت فرنگی و طالبی. سبزیجات غنی از ویتامین C عبارتند از کلم بروکلی، فلفل، گوجه فرنگی، کلم، سیب زمینی و سبزیجات سبز برگ مانند شلغم و اسفناج.

مصرف دارو برای درمان کم خونی

پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به بدن برای ساخت گلبول های قرمز بیشتر یا درمان علت زمینه ای کم خونی تجویز کند. برخی از این داروها عبارتند از :

• آنتی بیوتیک برای درمان عفونت
• داروهای هورمونی برای درمان خونریزی شدید قاعدگی در زنان نوجوان و بالغ.
• نسخه ای ساخته شده از اریتروپویتین جهت تحریک بدن برای ساخت گلبول های قرمز بیشتر. این هورمون ممکن است با عوارضی همراه باشد؛ بنابراین مصرف آن حتما باید به دستور پزشک باشد.
• داروهایی برای جلوگیری از تخریب گلبول های قرمز توسط سیستم ایمنی بدن.
• درمان کیلاسیون (ke-LAY-shun) برای مسمومیت با سرب. کیلات درمانی عمدتاً در کودکان مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن که در معرض خطر مسمومیت با سرب هستند، استفاده می شود.

درمان های رویه ای پزشکی

اگر کم خونی شدید باشد، پزشک ممکن است یک روش پزشکی را توصیه کند. این روش ها می تواند شامل تزریق خون و پیوند سلول های بنیادی خون و مغز استخوان است.

تزریق خون

تزریق خون یک روش ایمن و متداول است که در آن خون از طریق یک خط داخل وریدی (IV) در یکی از رگ های خونی به فرد تزریق می شود. تزریق خون نیاز به تطبیق دقیق خون اهدایی با خون گیرنده دارد.

پیوند سلول های بنیادی خون و مغز استخوان

در پیوند سلول ‌های بنیادی خون و مغز استخوان، سلول ‌های بنیادی معیوب فرد را با سلول‌ های سالم فرد دیگری (یک اهداکننده) جایگزین می‌کنند. پس از آن سلول های بنیادی که در مغز استخوان ساخته می شوند به گلبول های قرمز و سفید و پلاکت تبدیل می شوند.

در طول فراند پیوند، که مانند تزریق خون است، فرد سلول های بنیادی اهدایی را از طریق لوله ای که در ورید قفسه سینه قرار داده شده است، دریافت می کند. هنگامی که سلول های بنیادی در بدن قرار می گیرند، به مغز استخوان وارد می شوند و شروع به ساخت سلول های خونی جدید می کنند.

عمل جراحی

اگر فرد دچار خونریزی جدی یا تهدید کننده زندگی باشد، و علت کم خونی، همین خونریزی ها باشد، ممکن است برای درمان کم خونی به جراحی نیاز داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است برای کنترل خونریزی مداوم ناشی از زخم معده یا سرطان روده بزرگ به عمل جراحی نیاز باشد.

یا اگر بدن فرد گلبول های قرمز خون را با سرعت بالایی از بین می برد، ممکن است نیاز به برداشتن طحال باشید. طحال عضوی در بدن است که گلبول های قرمز فرسوده را از بدن خارج می کند. طحال بزرگ شده یا بیمار ممکن است تعداد بیشتری از گلبول های قرمز خون را که بیش از حد طبیعی است از بدن حذف کند و باعث کم خونی شود.

کلام پایانی : بهترین راه های درمان کم خونی

در این مقاله به دلایل ضرورت درمان کم خونی اشاره کردیم و گفتیم به چه علت لازم است در صورت مشاهده علائم کم خونی حتما پیگیری های لازم را انجام دهید. همچنین شما را با موثرترین روش های درمان کم خونی آشنا کردیم.

در کلینیک تخصصی سلامت و دیابت کوروش درمان کم خونی توسط خانم دکتر نوشین پارسا گوهر انجام می شود. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با کلینیک کوروش تماس بگیرید!

شاد و سالم باشید!