دیابت یکی از شایع ترین بیماری های مزمن دوران کودکی است. والدین و تیم مراقبت بهداشتی این کودکان وظیفه دارند با همکاری هم آموزش های لازم را به کودکان خود بدهند. همچنین والدین وظیفه دارند اطلاعات لازم را در اختیار پرسنل مدرسه قرار دهند تا کودکان مبتلا به دیابت به طور ایمن در مدرسه حضور یابند. هدف از این مقاله، ارائه توصیه هایی برای مدیریت و مراقبت از کودکان مبتلا به دیابت در محیط مدرسه و مراقبت های روزانه است.

مراقبت از کودکان مبتلا به دیابت در مدارس

مراقبت از کودکان مبتلا به دیابت در محیط مدرسه و مراقبت روزانه برای ایمنی فوری کودک، بهزیستی طولانی مدت و عملکرد مطلوب پرسنل مدرسه ضروری است. مدیریت و کنترل قند خون در کودکان مبتلا به دیابت خطر بروز حوادث در مدرسه را کاهش می دهد. برای ایمنی کودک در مدرسه بهتر است قند خون او به طور مکرر کنترل شود. یک برنامه غذایی مناسب داشته باشد و داروهای خود را به طور منظم مصرف کند. اگر کودک نیاز به تزریق انسولین دارد بهتر است آموزش های لازم به پرسنل مدرسه داده شود و انسولین به موقع برای وی تزریق شود. برای مراقبت مناسب از دانش آموز مبتلا به دیابت، پرسنل مدرسه باید اطلاعات دقیق از بیماری دیابت داشته باشند و مدیریت و درمان بیماری در مواقع ضروری را بلد باشند. همچنین امکان افت قند خون در کودکان مبتلا به دیابت وجود دارد، پس لازم است تیم مراقبتی بهداشتی در مدرسه کلیه آموزش های لازم در ارتباط با افت قند خون را فراگرفته باشند.

توصیه هایی برای مراقبت از کودکان مبتلا به دیابت در مدرسه

1- برنامه مراقبت های بهداشتی دیابت تهیه شود.

برنامه مراقبت بهداشتی توسط والدین، تیم مراقبت از دیابت کودک و ارائه دهنده مراقبت از کودک در مدرسته تهیه می شود. برنامه مراقبت بهداشتی دیابت باید نیازهای خاص کودک را برطرف کرده و برای موارد زیر راهکاری داشته باشد: • نظارت و کنترل قند خون • تزریق انسولین به موقع و اطلاعات کافی در مورد میزان دوز • وعده های غذایی و میان وعده ها، اطلاع کافی در مورد محتوای مواد غذایی و مقدار و زمان بندی درست برای خوردن آن ها • علائم و درمان قند خون بالا

2- مسئولیت هر فرد برای مراقبت از کودک مشخص شود.

الف: والدین کودکان مبتلا به دیابت باید موارد زیر را به مدرسه ارائه دهند: • کلیه مواد و تجهیزات لازم برای مراقبت از دیابت کودکان از جمله آزمایش قند خون و انسولین مورد نیاز را به مسئول مراقبت های بهداشتی کودکان در مدرسه تحویل دهد. • لوازم لازم برای درمان هیپوگلیسمی از جمله منبع گلوکز و کیت اورژانس گلوکاگون • اطلاعات لازم در مورد دیابت و عملکرد وظایف مرتبط با دیابت • شماره اضطراری والدین، برای زمانی که لازم است اورژانسی یا برای سوالات مربوط به دیابت با آن ها تماس بگیرند. • اطلاعات مربوط به وعده های غذایی دانش آموز. والدین باید با مدرسه همکاری کنند تا حد امکان این برنامه را با برنامه سایر دانش آموزان هماهنگ کنند.

ب) مسئولان بهداشتی مراقبت از کودک در مدرسه وظایف زیر را بر عهده دارند: • اطلاعات لازم در مورد علائم و درمان افزایش قند خون کودک و سایر موارد اضطراری را کسب نماید. نظارت بر قند خون دانش آموز و در صورت لزوم اقدامات لازم برای سطح قند خون در خارج از محدوده مورد نظر را انجام دهد. • علائم کاهش قند خون را بررسی کند و دائما کودک یا دانش آموز را تحت نظارت خود داشته باشد. • آموزش های کافی در مورد تزریق انسولین را دریافت کرده و انسولین کودک مبتلا به دیابت را در زمان مناسب تزریق نماید. • مکانی مناسب برای حفظ حریم شخصی کودک در مدرسه برای انجام آزمایش هات لازم و تزریق انسولین درنظر گرفته اقدامات لازم را در مواقع لازم انجام دهد. • برنامه وعده های غذایی کودک را داشته باشد و سعی کنند این برنامه با سایر دانش آموزان هماهنگ باشد. دقت شود این برنامه ممکن است با توجه به فعالیت کودک مانند ساعت های ورزش متفاوت باشد. • در صورت لزوم دانش آموز برای خوردن میان وعده و پیشگیری از افت قند خون از کلاس خارج شود. • اجازه استفاده از دستشویی و دسترسی به مایعات (آب خوردن) به کودک داده شود. • مکان مناسبی برای ذخیره و نگهداری انسولین درنظر بگیرد.

لازم است تعداد کافی از پرسنل مدرسه آموزش های لازم در مورد مدیریت و کنترل دیابت مانند کنترل قند خون و تزریق انسولین را ببینند. برای اردوهای مدرسه، فعالیت های خارج از مدرسه و سایر رویدادهای خارج از فعالیت عادی مدرسه اقدامات کنترلی و شرایط ویژه کودک درنظر گرفته شود و برنامه ریزی لازم برای شرایط اضطراری انجام شود. فراموش نشود که مدرسه در برابر سلامتی کودک مسئول است.

3- به کودک مبتلا به دیابت در مورد شرایط ویژه خود توضیحات لازم داده شود.

کودکان باید تمامی اصول مراقبت از دیابت خود و کنترل های لازم آموزش دیده باشند. با توجه به سن دانش آموز باید هر یک از آن ها علائم افزایش قند خون یا کاهش قند خون خود را بدانند تا در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهند و مسئول مراقبت های بهداشتی خود در مدرسه را مطلع سازند. • کودکان در مهدکودک یا پیش دبستانی معمولا قادر به انجام وظایف مربوط به دیابت نیستند. • از کودکان مبتلا به دیابت در دبستان انتظار می رود در مدیریت دیابت خود در مدرسه همکاری کنند. از سن 8 سالگی بیشتر کودکان قادرند آزمایشات قند خون خود را با نظارت انجام دهند. از سن 10 سالگی برخی از کودکان می توانند انسولین خود را نیز تزریق کنند. • در سنین راهنمایی دانش آموز می تواند انسولین را با نظارت تزریق کرده و نظارت دقیق بر کنترل قند خون خود داشته باشد. • در دبیرستان دانش آموزان باید بتوانند انسولین را بدون نظارت تزریق کنند و تمامی اصول مراقبتی خود را رعایت کنند. در همه سنین افراد مبتلا به دیابت در صورت افت قند خون نیاز به مراقبت دارند تا زمانی که مقدار قند خون به حد طبیعی خود برگردد. بهتر است برای خوردن غذا یا نوشیدن آب به آن ها یادآوری و توصیه های لازم انجام شود.

و در پایان بحث به طور خلاصه، با برنامه ریزی مناسب و آموزش های لازم کارکنان مدرسه و کودکان مبتلا به دیابت، کودکان می توانند به راحتی در فعالیت های مدرسه شرکت کنند. برای این منظور خانواده، کارکنان و تیم مراقبت های بهداشتی و مدرسه باید باهم همکاری های لازم را انجام دهند تا محیط یادگیری ایمن برای کودکان مبتلا به دیابت فراهم شود.