احتباس آب در بدن می تواند یک مشکل رایج یا نشانه ای از یک اختلال در وضعیت سلامت فرد باشد. چنانچه ادم یا احتباس آب در بدن ناشی از یک بیماری جدی نباشد، برخی از تغییرات سبک زندگی می تواند به کاهش ورم و ادم کمک کند. در این مقاله به ذکر مهم ترین علل احتباس آب در بدن پرداخته ایم. با پرشکان کلینیک سلامت و دیابت کوروش همراه شوید.
حتما بخوانید : پاکسازی لنفاوی چگونگی کنترل لنف ادم در هنگام شیمی درمانی
علل احتباس آب در بدن : منظور از احتباس آب چیست؟
احتباس آب که به عنوان ادم نیز شناخته می شود، عبارتست از تورم در قسمت هایی از بدن. شما می توانید احتباس آب را در پاها، مچ پا یا ساق پا و همچنین صورت و دست ها تجربه کنید که ناشی از تجمع مایع در بافت های بدن است.
به احتمال زیاد شما نیز این مشکل را تجربه کرده اید؛ برای مثال هنگام نشستن طولانی مدت در طول یک روز کاری یا در پروازهای هواپیما، تغییرات هورمونی در دوران بارداری و حتی هنگام ایستادن بیش از حد طولانی!
به طور کلی، آب، 50 تا 60 درصد مایعات بدن انسان را تشکیل داده است؛ زمانی که سطح هیدراتاسیون بدن متعادل نباشد، آب اضافی در برخی از قسمت ها از جمله پاها، دست ها و ... تجمع پیدا می کند که این منجر به ادم یا ورم در آن قسمت می شود. با این وجود، برخی از مشکلات جدی سلامتی نیز باعث ادم می شود.
بسته به علت احتباس آب در بدن ، ممکن است بتوان از طریق رژیم غذایی یا اجتناب از نشستن طولانی مدت در طول روز، به کاهش ادم کمک کرد. اما چنانچه این مسئله ناشی از سایر مشکلات سلامتی باشد، برای کنترل و مدیریت شرایط، لازم است از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.
علائم احتباس آب چیست؟
احتباس آب ممکن است باعث احساس سنگینی بیش از حد معمول و کم تحرکی در فرد شود. سایر علائم احتباس آب در بدن عبارتست از :
- نفخ، به خصوص در ناحیه شکم
- تورم ساق پاها، پاها و مچ پا
- پف کردن شکم، صورت و باسن
- سفت شدن مفاصل
- نوسانات وزن
این موارد جز شایع ترین علائم ادم و احتباس آب در بدن می باشد.
علل احتباس آب در بدن چیست؟
عوامل متعددی وجود دارد که می تواند باعث احتباس آب در بدن شوند. برخی از انواع ادم در بدن ممکن است به دلیل یک مشکل جدی در بدن فرد باشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است جدی نباشد.
علل احتباس آب در بدن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سفر با هواپیما : تغییر فشار در ارتفاع و همچنین تغییر فشار کابین هواپیما و نشستن برای مدت طولانی ممکن است باعث احتباس آب در بدن شود.
- ایستادن یا نشستن بیش از حد طولانی : بر اثر نشستن یا ایستادن طولانی مدت، جاذبه زمین، خون را در اندام های تحتانی نگه می دارد؛ بنابراین برای حفظ گردش خون، بلند شدن و حرکت دادن پاها بسیار اهمیت پیدا می کند. پس اگر شغل شما طوری است که تحرک کمی دارید، زمانی را برای بلند شدن و قدم زدن در نظر بگیرید.
- مصرف بیش از حد سدیم : مصرف زیاد نمک خوراکی یا خوردن غذاهای فرآوری شده و نوشابه های گازدار، باعث افزایش سدیم در بدن شده و تورم و ادم ایجاد می کند.
- مصرف داروهای خاص : عارضه جانبی برخی از داروها، احتباس آب در بدن است. این داروها می تواند شامل موارد زیر باشد :
- درمان های شیمی درمانی
- مسکن های بدون نسخه
- داروهای فشار خون
- داروهای بیماری پارکینسون
- برخی از قرص های ضد بارداری هورمونی
- نارسایی قلبی : نارسایی قلبی زمانی رخ می دهد که قلب نتواند خون را به طور موثر پمپاژ کند، که این می تواند باعث احتباس آب در بدن شود.
- ترومبوز ورید عمقی : تورم پا می تواند ناشی از DVT باشد که یک لخته خون در ورید است و یک مورد اورژانسی است و سریعا باید به آن رسیدگی شود.
- بارداری : تغییر وزن در دوران بارداری، در صورتی که به اندازه کافی تحرک نداشته باشید، می تواند باعث تجمع آب در پاها شود.
- بیماری کلیوی : بیماری مزمن کلیوی پیشرفته می تواند باعث احتباس آب بدن به خصوص در بازوها و پاها شود؛ و زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه ها قادر به فیلتر کردن مایعات اضافی از بدن نیستند.
- سیروز کبدی : هنگامی که فردی به سیروز کبدی مبتلا شده باشد، افزایش فشار در کبد و کاهش تولید پروتئین توسط کبد می تواند منجر به احتباس آب در بدن شود.
- تغییرات قاعدگی و نوسانات هورمونی : تغییر در نظم سیکل قاعدگی ممکن است باعث احتباس آب در بدن شود.
آیا احتباس مداوم آب در بدن می تواند عوارضی ایجاد کند؟
احتباس آب در بدن اگر به طور مداوم باشد، ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد از جمله :
- DVT
- فیبروئید رحم
- نارسایی قلبی
- بیماری کبد
- بیماری کلیوی
- تنگی نفس (به علت نوعی ادم ریوی یا تجمع مایع داخل ریه ها)
چند توصیه و راهکار برای درمان احتباس آب و ادم
اگر پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، ناحیه ای از بدن که دچار ادم و تورم شده است، به طور طبیعی به حالت متعادل خود برنگردد، باید به دنبال راه حل های پزشکی و پیگیری علت آن باشید. درمان احتباس آب در بدن معمولا پس از تشخیص علت آن توسط پزشک متخصص انجام می شود.
بنا بر تشخیص پزشک، از طریق یکی از روش های زیر ادم درمان می شود :
- تجویز داروهای ادرار آور برای کمک به حذف نمک و آب از بدن از طریق ادرار
- تجویز مکمل های خاص
- استفاده از جوراب های فشرده
- تغییر در برنامه غذایی و رژیم غذایی
عوارض ناشی از احتباس آب
در صورتی که ادم و ورم درمان نشود، می تواند با عوارض زیر همراه باشد :
- تورمی که بیشتر و بیشتر دردناک می شود
- مشکلات در راه رفتن
- سفتی، سختی پاها و مفاصل
- کشیده شدن پوست که می تواند باعث خارش شود
- افزایش خطر عفونت در ناحیه متورم
- ایجاد اسکار بین لایه های بافت
- کاهش جریان خون در آن ناحیه
- افزایش خطر ابتلا به زخم های پوستی
کلام پایانی : علل احتباس اب در بدن
احتباس آب در بدن عبارتست از ادم یا تورمی که به دلیل گیر افتادن مایعات بیش از حد در بافت های بدن ایجاد می شود. ادم می تواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند. اما بیشتر در پاها ظاهر می شود. به علاوه، برخی از انواع داروها، یا بارداری می تواند باعث ایجاد ادم شود؛ ادم همچنین می تواند نتیجه یک بیماری مانند نارسایی احتقانی قلب، بیماری کلیوی، نارسایی وریدی یا سیروز کبدی باشد.
از توجه و همراهی شما صمیمانه سپاسگزاریم!
